دیسکی جیب و غریب، ظرفیت 360 ترابایت

دنیای کامپیوتر: یکی از دیسک های قدرتمند و قوف العاده که امکان ذخیره سازی 360 ترابایت را برای سالها دارد. اخیرا گروهی از پژوهشگران بریتانیایی موفق به توسعه‌ی دیسک دیجیتالی کوچکی با امکان ذخیره‌سازی حجم بالایی از اطلاعات شده‌اند. این دیسک که Superman memory crystal نامیده شده، قادر به نگهداری از ۳۶۰ ترابایت داده به مدت ۱۳.۸ میلیارد سال است. به طور معمول حجم داده‌های تولید شده توسط انسان‌ها به صورت روزانه تقریبا معادل ۱۰ میلیون دیسک بلوری است و بدیهی است که تمام این داده‌ها باید در جایی ذخیره شوند. اما به نظر می‌رسد که پژوهشگران بریتانیایی به راهکاری در این خصوص دست یافته‌اند؛ یک دیسک دیجیتال ۵ بعدی (5D) که قادر به نگه‌داری از ۳۶۰ ترابایت داده به مدت ۱۳.۸ میلیارد سال است. پژوهشگران دانشگاه ساوثهمپتون برای ساخت این دیسک از فرآیندی موسوم به نگارش لیزری فمتوسکند (femtosceond laser writing) استفاده کرده‌اند. از این فرآیند برای تولید دیسک‌های کوچک شیشه‌ای به کمک پرتوهای لیزر فوق سریعی که پالس‌های نوری کوتاه و شدیدی را ایجاد می‌کنند، استفاده می‌شود. این پالس‌ها قادر به نوشتن داده‌ها در سه لایه‌ از نقاطی با ساختار نانو که در فاصله‌ی ۵ میکرومتری (۰.۰۰۵ میلی‌متر) از هم قرار گرفته‌اند، هستند. اما علت ۵ بعدی نامیدن این دیسک‌ها چیست؟ سه بعد اول مربوط به موقعیت هر نقطه درون لایه‌ها بوده و ۲ بعد دیگر مربوط به ابعاد و جهت‌گیری نقاط است. ساختار‌های نانوی ساخته شده به کمک این فناوری توسط یک میکروسکوپ نوری و یک قطبنده (فیلتری که قطبش‌های خاصی از نور را بلوکه می‌کند)، قابل خواندن است. به گفته‌ی اعضای تیم توسعه دهنده‌ی دیسک ۵ بعدی جدید، این دیسک‌ها در موسسه‌هایی با آرشیوهای حجیم مانند کتابخانه‌ها و موزه‌ها و شرکت‌هایی مانند فیسبوک که با حجم بالایی از داده سر و کار دارند، سودمند خواهند بود. پیتر کازانسکی، یکی از اعضای تیم می‌گوید: بسیار شگفت‌انگیز است که موفق به توسعه‌ی دیسکی شده‌ایم که می‌توان از آن برای ذخیره‌سازی اسناد و اطلاعات و نگهداری آن‌ها برای نسل‌های بعد استفاده کرد. این فناوری می‌تواند آخرین گواه از تمدن ما را محفوظ نگه دارد؛ هر آنچه که آموخته‌ایم، فراموش نخواهد شد. اعضای این تیم امیدوارند تا با همکاری افراد متخصص در حوزه‌ی صنعت، با توسعه‌ی بیش‌تر این فناوری، زمینه را برای استفاده از آن در محصولات تجاری فراهم سازند. آن‌ها همچنین نام این دیسک را به یاد کریستال‌های حافظه‌ی موجود در فیلم‌های سوپرمن، "Superman memory crystal" نامیده‌اند، چرا که این دیسک‌ها نه تنها امکان ذخیره‌سازی حجم بسیار بالایی از اطلاعات را دارند، قادر به تحمل درجه حرارت تا ۱۰۰۰ درجه‌ی سلسیوس نیز هستند. درحالیکه از این فناوری برای نخستین بار در سال ۲۰۱۳ رونمایی شد، اما اکنون قادر به ذخیره‌سازی حجم بسیار بالاتری از اطلاعات است. در حال حاضر اعضای تیم نسخه‌هایی از اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر (UDHR)، کتاب اپتیکس نیوتن، منشور کبیر و انجیل شاه جیمز را در این دیسک‌ها ذخیره کرده‌اند.